Nik Bärtsch – Entendre
CD-RECENSIE
Nik Bärtsch – Entendre
bezetting: Nik Bärtsch piano
opgenomen: september 2020, Auditorio Stelio Molo RSI, Lugano
uitgebracht: 19 maart 2021
label: ECM Records
aantal stukken: 6
tijdsduur: 53’18
website: nickbaertsch.com - ecmrecords.com
door: Mathijs van den Berg
De Zwitserse pianist/toetsenist Nik Bärtsch is een artiest die graag samenwerkt. Al ruim twee decennia maakt hij veel indruk met zijn akoestische outfit ‘Mobile’ en met de opzwepende ‘zenfunk’ van zijn elektrische band Ronin. Solo bracht hij tot nu toe nog maar één plaat uit: het in 2002 verschenen ‘Hishiry?’. Nu is er ‘Entendre’ dat bij ECM verschijnt en opgenomen is in de befaamde Auditorio Stelio Molo RSI in Lugano.
Met de titel wil Bärtsch benadrukken dat het bij dit soloproject niet om hem gaat, maar om de luisteraar. Dat is natuurlijk ook al zo bij zijn bands. Zijn stukken heten bijvoorbeeld allemaal ‘Modul’ gevolgd door een nummer, om de verbeelding van de luisteraar zo min mogelijk in de weg te zitten. Luisteren is volgens de Zwitser een creatief proces. Compositie, interpretatie en improvisatie zijn nauw met elkaar verweven, wat zijn muziek zo spannend maakt.
Dat geldt ook voor dit soloalbum dat zes uitvoeringen kent van al bestaande stukken. Het is verbluffend te horen hoe de solo vertolkte muziek onmiddellijk aan Ronin of Mobile doet denken en hoe Bärtsch – hoewel dat natuurlijk geenszins zijn bedoeling was – zijn bandleden doet vergeten. We horen de bekende minimalistische, repeterende patronen en de enorme variatie in ritmiek. Geholpen door de fantastische akoestiek, met Manfred Eicher achter de knoppen, weet Bärtsch de oude stukken op glansrijke wijze nieuw leven in te blazen.
Bärtsch haalt al het mogelijke uit zijn vleugel en zorgt vaak voor grote contrasten. De rollende groove van ‘Modul 58’ van het album ‘Awase’ gaat bijvoorbeeld over in de verstilde en poëtische tonen van ‘Modul 12’. Bärtsch toucher is rond en romantisch of juist kort en hamerend. Ook gebruikt hij de klankkast van de piano voor percussieve elementen of creëert hij een effect door middel van een veeg over de snaren. Stiltes zorgen voor extra ruimtelijkheid.
De nummers hebben een grote vloeiende kwaliteit. ‘Modul 26’ (van het album ‘Rea’) is een ware krachttoer met een bijna veertien minuten durende variatie aan lichte, fijnzinnige patronen die je in trance brengen, waardoor de muziek doet denken aan de ‘Canto Ostinato’ van Simeon ten Holt. ‘Modul 13’ en ‘Modul 5’ bevonden zich al op Bärtsch’ eerste soloalbum, maar klinken hier ruimtelijker, met opvallende accentverschillen.
Het slotnummer heeft – een unicum – wel een titel: ‘Déjà-vu, Vienna’, en dat is niet voor niets. De bewerking van ‘Modul 42’ verwijst naar een optreden in Wenen dat voorkomt in ‘Sounds and Silence’ (2011), een film over ECM-baas Eicher, en is daarmee een passend eerbetoon aan de man die ook op dit prachtige, meditatieve album zijn stempel heeft gedrukt.
Beluisteren via spotify, inloggen noodzakelijk.
Entendre.