Edison uitreiking 2024 van zeer hoog niveau
CONCERTRECENSIE. Uitreiking Edison Jazz en Klassiek, AFAS Theater Leusden, 7 oktober 2024
beeld: Ton van Leeuwen
door: Cyriel Pluimakers
Leek de Edison uitreiking enige tijd geleden nog een feestje dat zijn houdbaarheidsdatum overschreden had, sinds het evenement met ingang van 2022 plaatsvindt in het AFAS Theater in Leusden heeft de prijsuitreiking zijn glans glorieus herwonnen. Niet alleen is er veel aandacht voor de winnaars, maar ook zijn er interessante lezingen en presentaties.
Zanger Dennis van Aarssen, Benjamin Herman Sextet en Maite Hontelé gaven acte de presénce tijdens de Edison uitreiking.
AI
Zo is er dit jaar aandacht voor de snelle opkomst van AI in een presentatie door algoritmebewonderaar Bruno Verdam en algoritmespecialist Jurriaan Prins. Duidelijk is dat de muziekindustrie onder invloed van AI een grote verandering tegemoet gaat, die ook veel positieve aspecten oplevert. Natuurlijk moeten we waakzaam zijn voor negatieve effecten. Iets wat altijd gegolden heeft voor nieuwe uitvindingen. Boeiend is het interview door de van de radio en tv bekende Jet Berkhout met SOR, een artiest die hiphop en klassiek samenbrengt. Bijzonder sterk is de presentatie door Maite Hontelé die vertelt hoe ze zich als muzikant drie keer, met alle mogelijke ups en downs, opnieuw heeft uitgevonden. Een buitengewoon eerlijk en ontroerend verhaal, dat rechtstreeks uit haar hart komt.
Benjamin Herman ontving de Edison Jazz Oeuvreprijs en Ronald Brautigam de Edison Klassiek Oeuvreprijs. Jet Berkhout in gesprek met SOR.
Creativiteit
Tijdens de uitreiking, die vergezeld gaat van een diner, benadrukt directeur van De Edison Stichting/NVPI, Anne de Jong, het belang van menselijke creativiteit, in de genres jazz en klassiek in het bijzonder: “Klassiek en jazz zijn de meest oorspronkelijke muziekgenres. Vele andere genres kwamen eruit voort. Nu zijn er zelfs apps waarmee je op basis van AI muziek kan produceren. Deze kunnen alleen bestaan omdat er ménsen zijn geweest die (klassieke) instrumenten bespeelden. Die menselijke creativiteit moeten we koesteren en beschermen. Dat doen we onder meer met het uitreiken van de Edisons, de oudste en meest prestigieuze muziekprijs van Nederland.”
De genodigden aan het diner. Tineke Postma en Alistair Payne met hun Edisons.
Jury
Uiteindelijk draait bij de Edison natuurlijk alles om de muziek en de winnaars. En dat is dit jaar een lijst geworden om te zoenen. Zo krijgt Benjamin Herman de Edison Jazz Oeuvreprijs en Ronald Brautigam de Edison Klassiek Oeuvreprijs. Over Herman schrijft de jury: “Altsaxofonist, componist, bandleider en al meer dan drie decennia lang een van de meest productieve muzikale persoonlijkheden van de Lage Landen. (…) Benjamin Herman, een ware reiziger in muziekstijlen als hardbop, avant-garde, cool jazz, surf, impro, afro-beat, latin, filmmuziek en punkjazz. (…) Bughouse, The Itch, Project S, Nostalgia Blitz, Collected Ballads, When Will The Blues Leave, True Love's Flame, New Cool Collective - 30 Years Live, een kleine greep uit een weelderig oeuvre van een onconventionele, omnivorische, innovatieve, iconische en uiterst sympathieke persoonlijkheid en muzikant.”
Alistair Payne in duo met Sun-Mi Hong. Herman Finkers met de Edison Klassiek Publieksprijs. Het gezelschap Cantorías.
Uitspraken
Van hoog niveau zijn ook de gesprekken die presentator Winfried Baijens voert met de winnaars. Je merkt dat dat hij zich stevig in hun oeuvre verdiept heeft en er telkens in slaagt steekhoudende uitspraken te ontlokken. Elke winnaar wordt geïntroduceerd door de Zwolse stadsdichter Bauke Vermaas. Altsaxofonist, componist en bandleider Herman beschouwt de erkenning als “Hartverwarmend en een grote eer. Er is de afgelopen decennia veel gebeurd en ik heb meer dan vijftig albums uitgebracht. Producties die altijd een hoop stress opleveren. Als ik dat niet gedaan had, zou ik nog steeds de beste saxofonist van Zaandijk zijn geweest. Nog steeds knoop ik de woorden van mijn oude leraar Ferdinand Povel in mijn oren, dat je verhaal als muzikant moet kloppen en dat je geen onzin moet spelen.”
Het voert te ver om ook nog in het genre klassiek te duiken, maar het mag zeker niet onvermeld blijven dat Herman Finkers de Edison Klassiek Publieksprijs wint met zijn ‘Missa Sancti Georgii, waaraan hij vele jaren heeft gewerkt. Uiteraard zijn de uitvoerenden ook aanwezig: Holland Baroque en Cappella Amsterdam onder leiding van Daniel Reuss. Je merkt aan de reactie uit de zaal dat de innemende Finkers deze onderscheiding enorm gegund wordt.
Optreden Tineke Postma. Benjamin Herman Sextet. Zuco 103 sloot de avond af.
Hoogtepunt
Na afloop van het diner vindt er een wervelend programma plaats met korte optredens van de winnaars. Zo weet Cantorías, met vier vocalisten in de frontlinie, te imponeren met hun authentieke aanpak van de Braziliaanse muziek. Trompettist Alistair Payne en drummer Sun Mi-Hong spelen een duet dat aanvoelt als een liefdesverklaring, met als hoogtepunt een bijna verstilde slagwerksolo die balanceert op de breekbaarheid. Ongelooflijk mooi!
Tineke Postma geeft met haar kwartet een uitvoering van de compositie ‘Aria’ en vocalist Dennis van Aarsen treedt aan met pianist Jeff Franzel. Een hoogtepunt vormt de zinderende showcase van het Benjamin Herman Sextet waarbij maar liefst drie altsaxofonisten met elkaar de strijd aangaan: de Brit Sean Payne, de Portugees Miguel Valente en uiteraard de Edison-winnaar. Op het scherpst van de snede volgt er een vertolking van ‘Driekusman Total Loss’: tevens een hommage aan Misha Mengelberg (1935-2017), een van de godfathers van de New Dutch Swing. Zuco 103 sluit de avond af met het feestelijk ‘Amenda’. Zelden was een Edison Prijsuitreiking, mede door de vlekkeloze organisatie, van hoger niveau dan dit jaar!
Winnaars Edison Jazz 2024:
NATIONAAL: Tineke Postma – Aria INTERNATIONAAL: Charles Lloyd – The Sky Will Still Be There Tomorrow VOCAAL NATIONAAL: Cantorias – Cantorias VOCAAL INTERNATIONAAL: Gretchen Parlato, Lionel Loueke - Lean In GLOBAL: Zuco 103 – Telenova NIEUWKOMER: Alistair Payne – Reflex: Live at Bimhuis EDISON JAZZ PUBLIEKSPRIJS powered by Jazzism: Dennis van Aarssen & Jeff Franzel – Just Call It Love EDISON JAZZ OEUVREPRIJS: Benjamin Herman.
Allemaal mooi hoor die Edisons. Misschien dat niet iedereen op de hoogte is van het feit dat er een voorwaarde aan verbonden is om überhaupt mee te mogen dingen naar de ultieme loftuiting van de vakjury. Een voorwaarde die niks met artistieke criteria te maken heeft: een muziekuitgever moet aangesloten zijn bij de NVPI en die vraagt jaarlijks een contributiebedrag van 500 Euro (voor de minder kapitaalkrachtigen 350 Euro) + 0,4 % over de binnenlandse omzet. Dit lijken allemaal futiele bedragen maar het grootste gros van de - zeker meer avontuurlijk ingestelde - jazzmusici brengt zijn/haar muziek uit op kleine onafhankelijke labeltjes en ik vraag me af hoeveel van die labeltjes bereid zijn of zelfs in staat zijn zo'n bedrag jaarlijks op tafel te willen of kunnen leggen. Ik wil maar zeggen: de meer hardcore avonturiers zullen alleen al om die reden nooit in aanmerking kunnen komen voor zo'n prijs.
Bert Dobben (E-mail ) - 15-10-’24 14:10