CONCERTRECENSIE. Gary Bartz Quintet, Le Duc des Lombards, Parijs, 28 november 2025
Tekst en beeld: Jeroen Jansen

Gary Bartz sloot in jazzclub Le Duc des Lombards in Parijs een indrukwekkende Europese tournee af. Na stops in steden als Londen, Berlijn, Barcelona en Milaan koos hij voor een marathon in de Franse hoofdstad: zes optredens in drie dagen, alsof hij nog één keer alles wilde geven. De legendarische altsaxofonist, inmiddels 85 jaar oud, lijkt van geen ophouden te weten. Zijn carrière, die begon in de jaren zestig bij onder meer de Jazz Messengers van Art Blakey en later samenwerkingen met Miles Davis en McCoy Tyner, heeft hem tot een icoon gemaakt. Maar wie dacht dat Bartz op zijn lauweren rust, kwam bedrogen uit. Dit concert bewees dat hij nog steeds middenin de actualiteit staat.

  
Inmiddels 85 jaar, legt Gary Bartz een intensiteit in zijn spel die zelden bij een muzikant van zijn leeftijd wordt gehoord.

Kracht en urgentie
Het optreden duurde anderhalf uur, zonder vaste setlijst, non-stop gespeeld, en later die avond herhaalde hij dat kunststukje nog eens. Het voelde alsof Bartz zich bewust is van de winter van zijn carrière, maar in plaats van verstilling koos hij voor kracht en urgentie. Zijn spel had een intensiteit die zelden bij een muzikant van zijn leeftijd wordt gehoord, alsof hij nog snel een statement wil maken. Vanaf de eerste noten was duidelijk dat dit geen routineklus was, maar een viering van leven en muziek.

De set begon en eindigde met een eerbetoon aan D’Angelo: ‘How Does It Feel’, waarmee Bartz op zang en altsax een gewijde sfeer neerzette. Daarna schakelde hij over naar zijn eigen ‘Nommo – The Majick Song’, aanvankelijk wat wiebelig door technische problemen met zijn saxofoon, maar zodra die verholpen waren, vloog hij door zijn muzikale geschiedenis. Een splijtende versie van Charlie Parker’s ‘Koko’ was één van de eerste hoogtepunten, waarin Bartz een prachtig duel uitvocht met gitarist Paul Bollenback, die zijn ervaring en finesse liet horen in scherpe, contrasterende lijnen en een warm geluid. 

  
Met toetsenist Barney McAll, gitarist Paul Bollenback, drummer Elé Howell en bassist Matt Pavolka stond er een hecht collectief op het uitverkochte podium van Le Duc des Lombards.

Duizelingwekkend tempo
De lyrische kant van Bartz kwam naar voren in ‘You Must Believe in Spring’, waarin hij zijn toon tot fluisterende zachtheid terugbracht. Daarna volgde de soulvolle warmte van James Ingrams ‘100 Ways’ en een verrassende wending met Eddie Harris’ ‘Sham Time’, waarin de jonge drummer Elé Howell mocht schitteren. Howell speelde met een energie die deed denken aan de vroege Tony Williams: explosief, maar altijd in dienst van de groove. Contrabassist Matt Pavolka hield het geheel bij elkaar met een diepe, ronde klank en een bijna telepathische interactie met Bartz. Zijn spel was sober maar trefzeker, een fundament waarop de rest van de band kon bouwen. Toetsenist Barney McAll voegde daar op piano en Rhodes flair aan toe, met harmonieën die soms filmisch aanvoelden en een timing die de spanning in elke improvisatie verhoogde.

Het absolute hoogtepunt kwam in de interpretaties van Ornette Coleman’s ‘In All Languages’ en ‘Sphynx’. Hier liet Bartz zien dat hij nog steeds een avonturier is. In een duizelingwekkend tempo slingerde hij de ene na de andere frase de zaal in, vol onverwachte wendingen en gedurfde ideeën. Het publiek in Le Duc des Lombards, dat tot de laatste stoel bezet was, reageerde uitzinnig. Wederom viel op hoe hecht dit collectief van vrienden uit de New Yorkse scene speelde: geen losse sessiemuzikanten, maar een groep die elkaar door en door kent. Joey Baron, die eerder in de tournee meespeelde, ontbrak deze avond, maar zijn geest leek nog rond te waren in de vrije, speelse aanpak van de ritmesectie.

Ontembare drang
Bartz verwees ook naar zijn geschiedenis bij de Jazz Messengers met een krachtige versie van ‘Buhaina’s Delight’, waarna hij met zijn eigen ‘Peace and Love’ een boodschap van optimisme bracht. De reprise van D’Angelo’s thema en zijn eigen ‘Peace and Love’ aan het slot gaf het concert een reflectieve toon.

Wat blijft hangen na deze avond is niet alleen de virtuositeit van een muzikant die al decennia tot de top behoort, maar vooral zijn ontembare drang om te blijven creëren. Zijn spel is fris, urgent en relevant, alsof hij nog steeds wil meedoen in het gesprek van vandaag. Een verbluffend sterk concert van een musicus die weigert stil te staan. Laat hij alsjeblieft zo doorgaan, zeker tot zijn honderdste.

• ducdeslombards.com